Via het BelRAI Protocolakkoord dat in maart 2018 goedgekeurd werd, engageren de federale overheid en de deelstatenregeringen zich om BelRAI te implementeren in de zorgsectoren.

Elke zorgverlener of -organisatie die wil starten met BelRAI en BelRAI in de dagelijkse werking wil implementeren dient voorafgaand enkele essentiële randvoorwaarden te realiseren betreffende

• Toegangsrechten en informatiebeveiliging

• Privacy en beroepsgeheim

• Software

• Opleiding

BelRAI is toegankelijk voor erkende beoefenaars van een officieel zorgberoep in België. Op Vlaams niveau werd een uitbreiding op deze lijst van erkende beoefenaars wettelijk vastgelegd, waardoor bijv. ook zorgkasmedewerkers en indicatiestellers van de diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds toegang kunnen krijgen tot BelRAI.

Bovendien kan een zorgverlener enkel BelRAI-beoordelingen raadplegen van personen waarmee hij of zij een zorg- of therapeutische relatie heeft. Het is uiteraard ook in de context van BelRAI een vereiste om de richtlijnen rond privacy en beroepsgeheim te respecteren. Daarnaast is het nodig te beschikken over passende software waarin de BelRAI-beoordeling ingevuld kan worden en is het volgen van een erkende opleiding noodzakelijk om op een correcte en betrouwbare manier met de BelRAI-instrumenten aan de slag te gaan.

Opleiding

Volgens het train de trainer principe leiden BelRAI-experten zorgverleners op tot BelRAI-trainers. Het is de bedoeling dat een BelRAI-trainer na het volgen van de opleiding BelRAI kan toepassen in de praktijk, (blijvend) expertise opbouwt over BelRAI en in staat is om een correct en betrouwbaar gebruik van de instrumenten aan te leren aan collega-zorgverleners.

De trainersopleiding beoogt een kwaliteitsvol, wetenschappelijk gefundeerd en uniform gebruik van BelRAI over organisaties en sectoren heen te bewerkstelligen. Tijdens de opleiding worden de deelnemers geïnformeerd over de te vervullen randvoorwaarden met betrekking tot software, informatiebeveiliging en toegangsrechten voor zorgorganisaties die BelRAI in hun werking willen implementeren.

De trainersopleiding, opgebouwd uit verschillende modules, bestaat uit meerdere opleidingsdagen. Nadien worden intervisiemomenten georganiseerd waarin specifieke vragen van de trainers aangaande (het gebruik van) BelRAI beantwoord worden en verdere expertise wordt opgebouwd door middel van casusbesprekingen en uitwisseling van 'best practices'.

Het Kwaliteitscentrum voor Diagnostiek ontwikkelt train de trainer opleidingen specifiek voor de zorgorganisaties verbonden aan de Vlaamse sociale bescherming. Bovendien bieden andere erkende opleidingsinstanties train de trainer opleidingen aan. Een overzicht van alle erkende opleidingsinstanties vind je via deze link.

Toegangsbeheer, zorgrelaties en privacy

Alle BelRAI-beoordelingen worden bijgehouden in de Federale en/of Vlaamse databank, waar zorgverleners en -organisaties onder bepaalde voorwaarden toegang tot hebben (en dus BelRAI-gegevens kunnen raadplegen):

• Gezondheidszorgberoepen

  • Alle zorgverleners die vallen onder de toepassing van de gecoördineerde wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen (voorheen KB 78) en een therapeutische relatie hebben met de persoon met een zorgbehoefte, hebben toegang tot de BelRAI-gegevens van die persoon.

  • Deze zorgactoren zijn opgenomen in Cobrha (een databank die alle erkende zorgvoorzieningen en zorgverstrekkers in België bevat).

• Welzijnsactoren en andere

  • Op Vlaams niveau werden bijkomende gebruikers wettelijk vastgelegd die onder dezelfde voorwaarden toegang hebben tot de BelRAI-databank:

    - Zorgkasmedewerkers en indicatiestellers van de diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds

    - Begeleidende personeelsleden van de diensten voor gezinszorg

    - OCMW’s en Welzijnsverenigingen

  • De volledige lijst van bijkomende gebruikers kan geraadpleegd worden in de beraadslaging.

Een therapeutische of zorgrelatie hebben met de persoon met een zorgbehoefte is essentieel om een BelRAI-beoordeling te kunnen consulteren. Afhankelijk van de toepassing die gebruikt wordt, Federaal of Vlaams, zijn er verschillende methodes om deze relatie aan te tonen of te creëren.

Bij gebruik van de Vlaamse BelRAI webapplicatie kan de zorgrelatie aangetoond of gecreëerd worden door de zorgverlener of door de zorgorganisatie voor een bepaalde tijd:

• door een overeenkomst te sluiten met de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood (= wanneer deze persoon beroep doet op de dienstverlening van de organisatie). De relatie blijft bestaan voor de duurtijd van de overeenkomst.

• OF door als zorgverlener de elektronische identiteitskaart van de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood in te lezen. De relatie blijft bestaan gedurende 24 maanden.

• OF door als zorgverlener telefonisch contact op te nemen met de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood en het rijksregisternummer en het eID-nummer van de persoon te bevragen. De relatie blijft bestaan gedurende één maand.

Deze zorgrelatie moet geregistreerd worden in de per sector vastgelegde authentieke bron of gegevensbank zoals:

• Databank van NIC (ziekenfondsen)

• Zorgrelatiedatabank van eHealth

• Zorgrelatiedatabank van de POD Maatschappelijke Integratie

Afhankelijk van de organisatie waarin je werkt, wordt deze zorgrelatie automatisch gecreëerd bij de start van de hulpverlening, of moet de zorgrelatie manueel aangemaakt worden.

Het bestaan van een zorg- of therapeutische relatie met de persoon met een zorgbehoefte betekent niet automatisch een toelating om BelRAI-gegevens te delen met zorgverleners van een externe organisatie. Voor het elektronisch delen van gezondheidsgegevens (waaronder BelRAI-beoordelingen) met zorgverleners van een andere organisatie is een geïnformeerde toestemming (of informed consent) nodig van de persoon met een zorgbehoefte.
Wanneer een persoon met een zorg- en ondersteuningsnood instemt met het principe van het beveiligd delen van gezondheidsgegevens, dan kan hij/zij de toestemming registreren:

• via 'Mijn gezondheid'

• OF via een zorgverlener (bijv. huisarts, thuisverpleegkundige), ziekenfonds of de opnamedienst van het ziekenhuis.

Daarnaast zijn medewerkers die toegang hebben tot gezondheidsgegevens gebonden aan het beroepsgeheim en de algemene verordening gegevensbescherming (GDPR). Ze moeten het vertrouwelijke en gevoelige karakter van de gegevens dus respecteren.

Indien je als organisatie ervoor kiest om de Federale of Vlaamse webtoepassing te koppelen of integreren met jouw eigen software, dien je de Circle of Trust (COT) voorwaarden te respecteren. Deze voorwaarden werden uitgewerkt door het eHealth-platform. De meeste voorwaarden zijn ook noodzakelijk in het kader van GDPR.

Software

BelRAI-beoordelingen kunnen ingevuld en geraadpleegd worden via de Federale* of Vlaamse toepassing.

De Federale toepassing

Meer informatie over de federale toepassing vind je op belrai.org.

De Vlaamse toepassing

Het Departement Zorg ontwikkelt een Vlaams IT-Platform BelRAI en webapplicatie. De Vlaamse BelRAI webapplicatie kan zowel offline als online gebruikt worden door zorgorganisaties uit Vlaanderen en heeft een koppeling (via het Vlaams IT-Platform BelRAI) met de Vlaamse sociale bescherming. In de toekomst komt er ook een koppeling tussen dit Vlaams Platform en het Digitaal Zorg- en Ondersteuningsplan (DZOP).

Het Vlaams IT-Platform BelRAI is eveneens een databank (zoals de Federale centrale databank), waarin BelRAI-gegevens versleuteld worden bewaard en BelRAI-resultaten worden berekend. De Vlaamse webapplicatie heeft ook een demo-omgeving waarin zorgverleners van de Vlaamse organisaties BelRAI kunnen uitproberen.

Er zijn momenteel verschillende scenario’s beschikbaar om het Vlaams IT-Platform BelRAI te gebruiken, afhankelijk of en hoe de organisatie de eigen software koppelt met Vlaams IT-Platform BelRAI. Meer informatie is te vinden op de website van het Departement Zorg via deze link.